Το Νυμφαίο της Αρχαίας Ολυμπίας

         Το Νυμφαίο , που είναι γνωστό και σαν εξέδρα του Ηρώδη του Αττικού , βρίσκεται ανάμεσα στο Ναό της Ήρας και στο άνδηρο των θησαυρών. Ήταν μεγάλη μνημειακή κρήνη αλλά λειτουργούσε και σαν δεξαμενή για το νερό που ερχόταν από πηγές που βρίσκονταν στην ευρύτερη περιοχή. Από τη δεξαμενή αυτή διοχετευόταν με αγωγούς σε διάφορα σημεία του ιερού. Το Νυμφαίο κατασκευάστηκε το 160 μ.χ. και έλυσε το πρόβλημα της λειψυδρίας , που γινόταν πιο έντονο κατά τη διάρκεια τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων , όπου κατέκλυζαν το χώρο χιλιάδες επισκέπτες. Μέχρι τότε η ύδρευση γινόταν από πηγάδια που υπήρχαν σε διάφορα σημεία του ιερού. Αναθέτες – ευεργέτες του πολυτελούς κτίσματος ήταν ο Ηρώδης ο Αττικός και η σύζυγός του Ρήγιλλα.

         Η μεγαλοπρεπής κατασκευή αποτελείται από μία αψίδα και δύο δεξαμενές που βρίσκονταν σε διαφορετικά επίπεδα. Ο ημικυκλικός τοίχος της αψίδας , διαμέτρου 16,62 μ. , ήταν διώροφος , είχε πολύχρωμη μαρμάρινη επένδυση και διέθετε ένδεκα κόγχες σε κάθε όροφο , όπου ήταν τοποθετημένα μαρμάρινα αγάλματα. Η διώροφη εξέδρα είχε ύψος 15 μέτρα. Στον κάτω όροφο ήταν τα αγάλματα του Αντωνίνου Πίου και των μελών της οικογενείας του και στον πάνω όροφο τα αγάλματα του Ηρώδη του Αττικού και του οίκου του. Στη κεντρική κόγχη κάθε ορόφου υπήρχε το άγαλμα του Δία. Όπως προκύπτει από επιγραφικές μαρτυρίες , τα αγάλματα της αυτοκρατορικής οικογένειας είχαν αφιερωθεί από τον Ηρώδη τον Αττικό , ενώ εκείνα της δικής του οικογένειας είχαν ανατεθεί από τη πόλη της Ήλιδας.

         Στην ημικυκλική δεξαμενή συγκεντρωνόταν το νερό που ερχόταν με αγωγούς από τους λόφους της ευρύτερης περιοχής. Πιο χαμηλά βρισκόταν η στενόμακρη δεξαμενή που είχε μήκος 21,90 μ. και πλάτος 3,43 μ. Στις δύο άκρες της υπήρχε από ένας κυκλικός περίπτερος οικίσκος , κορινθιακού ρυθμού , με διάμετρο 3,80 μ. Στο εσωτερικό του ενός οικίσκου ήταν τοποθετημένο το άγαλμα του Ηρώδη του Αττικού και στο εσωτερικό του άλλου το άγαλμα του Μάρκου Αυρηλίου. Στο μέσον αυτής της δεξαμενής ήταν τοποθετημένος ο μαρμάρινος ταύρος , που είχε αφιερώσει στο Δία η Ρήγιλλα , σύζυγος του Ηρώδη του Αττικού. (Για να δείτε το μαρμάρινο ταύρο πατήστε εδώ). Πολλά από τα αγάλματα του Νυμφαίου εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας , ενώ μερικά από τα βάθρα των αγαλμάτων αλλά και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη χρησιμοποιήθηκαν τον 5 ο αι. μ.χ. στη παλαιοχριστιανική βασιλική , σαν οικοδομικό υλικό.