Η Αρχαία Ήλιδα (4)

                Συνέχεια από την ανάρτηση : Η Αρχαία Ήλιδα (3)

         Το 219-8 π.χ. ο Φίλιππος Ε’ της Μακεδονίας έρχεται σε βοήθεια των Αχαιών , εισβάλλει στην Ήλιδα και προξενεί μεγάλες καταστροφές. Το 217 π.χ. οι Ηλείοι αναγκάζονται να συνθηκολογήσουν και τα σύνορά τους περιορίζονται και πάλι στη Κοίλη Ήλιδα , τη Πισάτιδα και την Ακρώρεια , εκτός του Λασιώνα. Το 212 π.χ. οι Ηλείοι συμμαχούν με τους Αιτωλούς και τους Ρωμαίους. Τα επόμενα χρόνια έχουμε πολεμικές συρράξεις μεταξύ των συμμάχων από τη μια μεριά και των Αχαιών και Μακεδόνων από την άλλη. Το 209 π.χ. ο Φίλιππος Ε’ με τους Αχαιούς λεηλατεί και πάλι την Ηλεία αλλά η άφιξη ισχυρής ρωμαϊκής δύναμης και η εμφάνιση Ιλλυριών επιδρομέων στη Μακεδονία τον ανάγκασαν να επιστρέψει στη χώρα του. Λίγο αργότερα οι Ηλείοι και οι Αιτωλοί ηττήθηκαν στη Μεσσηνία από τους Αχαιούς και το 206 π.χ. συνάπτεται ειρήνη μεταξύ Αιτωλών , Αχαιών , Μακεδόνων και Ηλείων χωρίς να μπορέσει η Ηλεία να ανακτήσει τη Τριφυλία και τον Λασιώνα.

         Το 199 π.χ. οι Ηλείοι συμμαχούν με τους Ρωμαίους. Όταν όμως ο βασιλιάς της Συρίας Αντίοχος , με την υποστήριξη των Αιτωλών , στράφηκε κατά της Ρώμης και αποβιβάστηκε στην Ελλάδα , οι Ηλείοι τάχθηκαν στο πλευρό του. Το 191 π.χ. η Ηλεία εντάσσεται στην Αχαϊκή Συμπολιτεία , οπότε και τελειώνει η ιστορία της ως ανεξάρτητου κράτους. Στους αγώνες των ελληνικών πόλεων κατά της Ρώμης που ακολούθησαν , οι Ηλείοι δεν πήραν μέρος , άλλωστε σε όλο αυτό το διάστημα το κόμμα που κυβερνούσε ήταν φιλορωμαϊκό. Για το λόγο αυτό ίσως , μετά την οριστική επικράτηση των Ρωμαίων το 146 π.χ. , μόνο η Ηλεία δεν δεινοπάθησε από αυτούς. Το 87 π.χ. ο Σύλλας λεηλατεί τους θησαυρούς του ιερού της Ολυμπίας , προκειμένου να εξασφαλίσει τα οικονομικά μέσα στο πόλεμό του κατά του Μιθριδάτη. Στο τέλος του 1ου αι. π.χ. οι καταστροφικοί σεισμοί και οι εμφύλιες διαμάχες των Ρωμαίων κάνουν τη περιοχή να υποφέρει. Τον 1ο αι. μ.χ. παρατηρείται κάποια ανάκαμψη , πολλοί Ηλείοι αυτή την εποχή λαμβάνουν το τίτλο του Ρωμαίου πολίτη , η πόλη και το ιερό ευεργετούνται από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες και πολλά μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας επισκέπτονται την Ήλιδα και την Ολυμπία και λαμβάνουν μέρος στους αγώνες. Στα όρια μεταξύ αγοράς και πόλης , στη πλατεία που δημιουργείται στο χώρο της συμβολής δύο κεντρικών οδών , κτίζεται στους χρόνους αυτούς , με αφορμή την επίσκεψη του Νέρωνα στην Ήλιδα και τη συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 67 μ.χ. , ο ναός των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Όταν ο Παυσανίας επισκέφθηκε την Ήλιδα περίπου το 170 μ.χ. βρήκε το ναό κατεστραμμένο , χωρίς στέγη και χωρίς αγάλματα μέσα σε αυτόν.

         Ο 2ος αι. μ.χ. είναι εποχή ευημερίας και ακμής για την Ηλεία , όμως το δεύτερο μισό του 3ου αι. μ.χ. είναι περίοδος συμφορών και παρακμής για την Ηλεία αλλά και για όλη την Ελλάδα. Κατά το πόλεμο του Δέκιου με τους Γότθους το 251 μ.χ. , οι τελευταίοι εισβάλλουν και λεηλατούν την Ελλάδα. Το 267 μ.χ. Γότθοι και Έρουλοι προξενούν τρομερή καταστροφή στην Αθήνα και στη Πελοπόννησο. Μεγάλες καταστροφές προξένησαν στην Ήλιδα και στο ιερό της Ολυμπίας. Το 280 μ.χ. περίπου, ισχυρός σεισμός προκαλεί εκτεταμένη καταστροφή των κτηρίων της Ήλιδας. Στο τέλος του 3ου αι. μ.χ. διαπιστώνεται η παρουσία χριστιανών και οι άνθρωποι απομακρύνονται από όσα σχετίζονται με την αρχαία λατρεία και τους Αγώνες. Δημιουργείται έτσι οικονομικό πρόβλημα και ο πληθυσμός στρέφεται προς άλλες ασχολίες , κυρίως προς τη γεωργία. Με την αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας από τον Διοκλητιανό , η Provincia Achaia , στην οποία ανήκε και η Ηλεία , υπάγεται στη διοίκηση της Μυσίας υπό τον Γαλέριο και αργότερα υπό τον Λικίνιο , που παραχώρησε το 324 μ.χ. τη θέση του στον Μεγάλο Κωνσταντίνο.

         Το 391 μ.χ. ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Θεοδόσιος Α’ κλείνει με διάταγμα τα ελληνικά ιερά , ενώ το 393 μ.χ. απαγορεύει τη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Με τη κατάργηση των Αγώνων δίνεται ένα καίριο κτύπημα στην οικονομική ζωή της πόλης , καθώς παύει η ενασχόληση των κατοίκων με επαγγέλματα και υπηρεσίες που ήσαν σχετικά με τους Αγώνες. Κατά την επιδρομή του Αλάριχου , βασιλιά των Βησιγότθων , στην Ελλάδα το 395 μ.χ. η Ηλεία και η Ολυμπία δοκιμάζονται από νέες λεηλασίες. Το 435 μ.χ. ο Θεοδόσιος Β’ καταργεί τους εθνικούς ναούς και τα ιερά και προχωρά στη μετατροπή τους σε χριστιανικούς. Τη περίοδο αυτή τα δημόσια οικοδομήματα και ιερά εγκαταλείπονται. Το 467 μ.χ. αποβιβάζονται στις ακτές της Πελοποννήσου οι Βάνδαλοι οι οποίοι προξενούν μεγάλες καταστροφές και λεηλασίες στην Ηλεία. Το 522 και το 551 μ.χ. δύο μεγάλοι σεισμοί προξενούν μεγάλες καταστροφές στη πόλη και αυτό αποτελεί την αρχή της εγκατάλειψής της. Η πόλη εγκαταλείπεται οριστικά τον 7ο αι. μ.χ. Τον 13ο αι. οι Φράγκοι κατακτητές του Μοριά , που έχουν έδρα τη γειτονική πόλη της Ανδραβίδας , κατασκευάζουν στην ακρόπολη της Ήλιδας ένα μικρό κάστρο , χρησιμοποιώντας αρχαίο οικοδομικό υλικό , προκειμένου να ελέγχουν τη περιοχή από το στρατηγικό αυτό σημείο. Σήμερα τίποτα δεν είναι ορατό από αυτό το οχυρό των Φράγκων. Η αρχαία Ήλιδα ήταν πατρίδα σπουδαίων λογίων και καλλιτεχνών , όπως ο Λίβων ο αρχιτέκτονας του ναού του Δία στην Ολυμπία , ο ανδριαντοποιός Κάλλων , ο σοφιστής Ιππίας και οι φιλόσοφοι : Φαίδων , Πλείσταινος , Αλεξίνος και ο Πύρρων που ήταν σύγχρονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τον ακολούθησε στην εκστρατεία του στην Ασία.