Ο αρχαιολογικός χώρος του Κάτω Σαμικού Ηλείας (1)

         Ο αρχαιολογικός χώρος του Κάτω Σαμικού βρίσκεται 22 χλμ νότια – νοτιοανατολικά του Πύργου και εκτείνεται στα βόρεια της λίμνης Καϊάφα. Αποτελείται από την ακρόπολη των κλασσικών – ελληνιστικών χρόνων που καταλαμβάνει τη κορυφή του λόφου “Ελληνικό” που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του όρους Λαπίθα , και τη προϊστορική ακρόπολη και το προϊστορικό νεκροταφείο που υπάρχουν στη θέση Κλειδί , ανάμεσα στις δυτικές απολήξεις του όρους Λαπίθα και το Ιόνιο πέλαγος. Η ακρόπολη των ιστορικών χρόνων ανήκε πιθανόν σε πόλη με το όνομα Σαμία ή Σαμικό ή Σάμος , ενώ η προϊστορική ακρόπολη ανήκε ενδεχομένως στην ομηρική Αρήνη. Η θέση της ακρόπολης των ιστορικών χρόνων ήταν στρατηγική γιατί έλεγχε στην αρχαιότητα το στενό παραθαλάσσιο πέρασμα που οδηγούσε από την Ηλεία προς τη Τριφυλία και τη Μεσσηνία , ενώ γειτνίαζε και με τις εύφορες κοιλάδες που βρίσκονται βόρεια και βορειοανατολικά.

Δορυφορική φωτογραφία της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας στο Κάτω Σαμικό Ηλείας.
Δορυφορική φωτογραφία του Κάτω Σαμικού Ηλείας και της ευρύτερης περιοχής.
Η περιοχή που βρίσκεται βόρεια της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας , όπως φαίνεται από τη κορυφή του λόφου “Ελληνικό”. Στο βάθος διακρίνεται ο Πύργος (απόσταση 20,5 χλμ σε ευθεία γραμμή) και το Κατάκολο (απόσταση 27,5 χλμ).

         Ο περιηγητής Παυσανίας , ο οποίος επισκέφτηκε τη περιοχή γύρω στο 170 μ.χ. , αναφέρει : “Αν ξαναγυρίσει κανείς προς το Σαμικό και διασχίσει τη περιοχή , φθάνει εκεί όπου ο ποταμός Άνιγρος εκβάλλει στη θάλασσα. Στο Σαμικό κοντά στο ποταμό υπάρχει σπηλιά που λέγεται των Ανιγρίδων νυμφών. Μετά τη διάβαση του Ανίγρου , στο δρόμο που οδηγεί κατευθείαν στην Ολυμπία , και στα δεξιά , υπάρχει ύψωμα και πάνω σ’ αυτό η παλιά πόλη Σαμικό”. Ο Στράβων (64 π.χ. – 24 μ.χ.) αναφέρει : “Το Σαμικό είναι οχυρωμένη κώμη , και παλιά ήταν εδώ μία πόλη που την έλεγαν Σάμο , ίσως επειδή βρισκόταν σε ψηλό μέρος , επειδή “σάμοι” λέγονται τα ψηλά μέρη. Ίσως αυτό το φρούριο να ήταν η ακρόπολη της Αρήνης , που αναφέρει στο κατάλογο και ο ποιητής”.

Τμήμα της νότιας πλευράς του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.
Τμήμα της νότιας πλευράς του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.
Τμήμα της νότιας πλευράς του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας. Στο βάθος φαίνεται η μία από τις δύο πυλίδες της νότιας πλευράς

         Το τείχος της ακρόπολης του Σαμικού έχει σχήμα ακανόνιστου τραπεζίου , το μήκος του φτάνει τα 1500 μ. , το ύψος του τα 5 μ. και το πλάτος του τα 2,5 μ. , ενώ η μεγαλύτερη πλευρά του είναι η νότια. Στο εξωτερικό μέρος του τείχους υπάρχουν μεγάλοι ορθογώνιοι πύργοι , μέγιστου σωζόμενου ύψους 5 μ. περίπου. Στην ανατολική πλευρά υπάρχουν τρεις πύργοι και μία χαμηλή και στενή πυλίδα (μικρή πόρτα). Στη δυτική πλευρά υπάρχουν δύο πύργοι ενώ στη νότια έχουν κατασκευασθεί πέντε τετράγωνοι πύργοι και δύο πυλίδες. Στο εσωτερικό της ακρόπολης υπάρχουν διάφορα οικοδομήματα , ενώ πρόσφατες ανασκαφές έφεραν στο φως μεγάλες δεξαμενές , επιχρισμένες εσωτερικά , για τη συγκέντρωση νερού , καθώς και ένα μεγάλο οικοδόμημα με μία εσωτερική κιονοστοιχία. Η βόρεια πλευρά της ακρόπολης είναι κατεστραμμένη γιατί έχουν αφαιρεθεί οι λίθοι προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σαν οικοδομικό υλικό. Το αρχαίο λατομείο βρίσκεται σε μικρή απόσταση στα ανατολικά της ακρόπολης. Στη κορυφή του Λαπίθα υπάρχει μεμονωμένος πύργος – παρατηρητήριο , με σωζόμενο ύψος 2 μ. Στα βόρεια και βορειοανατολικά της ακρόπολης υπάρχει νεκροταφείο με κιβωτιόσχημους και κεραμοσκεπείς τάφους που στη πλειονότητά τους ανήκουν στα κλασσικά και ρωμαϊκά χρόνια. Έχει βρεθεί επίσης και ένα ρωμαϊκό λουτρό “το Βαλανείο” στη θέση “Φραγκοκλησιά” 1 χλμ. ανατολικά του Κάτω Σαμικού.

Η περιοχή που βρίσκεται δυτικά της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας , όπως φαίνεται από τη κορυφή του λόφου “Ελληνικό”. Σε κοντινή απόσταση εκτείνεται η θάλασσα του Ιονίου.
Μία χαμηλή και στενή πυλίδα (μικρή πόρτα) , που βρίσκεται στη νότια πλευρά του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.
Αρχαιολογικό Μουσείο Πύργου : Επιτύμβια στήλη από ασβεστόλιθο , με την επιγραφή “ΚΑΛΑ ΧΑΙΡΕ”. Στη κόγχη , στο επάνω μέρος , τοποθετούνταν η προτομή του νεκρού. Προέρχεται από το κάτω Σαμικό και χρονολογείται στην ύστερη ελληνιστική εποχή.
Τμήμα της ανατολικής πλευράς του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.

         Η ακρόπολη της Αρχαίας Σαμίας θεμελιώθηκε στα τέλη του 5 ου αι. π.χ. και κατοικήθηκε μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια , ενώ ο περιηγητής Παυσανίας την βρήκε κατεστραμμένη. Το 244 π.χ. ο Αιτωλός Πολυσπέρχων την κατέλαβε και την χρησιμοποίησε σαν ορμητήριο για να αποσπάσει από τους Αρκάδες τις τριφυλιακές πόλεις και να τις δώσει στους συμμάχους του Ηλείους. Το 219/8 π.χ. το οχυρό υπέστη σοβαρές φθορές από τον Φίλιππο τον Ε’ και αυτός ήταν ο λόγος που εγκαταλείφτηκε και ερήμωσε.

Τμήμα της ανατολικής πλευράς του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.
Τμήμα της ανατολικής πλευράς του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.
Τμήμα της νότιας πλευράς του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.
Μία χαμηλή και στενή πυλίδα (μικρή πόρτα) , που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του τείχους της ακρόπολης της Αρχαίας Σαμίας.

Η συνέχεια στην ανάρτηση : Ο αρχαιολογικός χώρος του Κάτω Σαμικού Ηλείας (2)

3 σκέψεις σχετικά με το “Ο αρχαιολογικός χώρος του Κάτω Σαμικού Ηλείας (1)”

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.