Οι εκθέσεις των βενετών προνοητών (γενικών διοικητών) και άλλων ανωτάτων υπαλλήλων, προς τη κεντρική εξουσία της Βενετίας κατά τη Β’ Βενετοκρατία (1687– 1715), μας δίδουν σημαντικές πληροφορίες για θέματα διοίκησης, γεωργικών εκμεταλλεύσεων, κατάστασης λιμανιών και στρατοπέδων αλλά και φορολογίας των κατοίκων της περιοχής. Οι εκθέσεις αυτές αφορούν ολόκληρη τη Πελοπόννησο αλλά σε αυτή την ανάρτηση θα περιοριστούμε μόνο σε ότι έχει σχέση με την Ηλεία.
Η πρώτη έκθεση είναι του γενικού προνοητή Ιακώβου Κορνέρ και συντάχτηκε τον Ιανουάριο του 1691. Ο Κορνέρ ξεκίνησε με πλοίο από το Ναύπλιο, πέρασε από τη Μονεμβασιά, τη Μάνη, τη Κορώνη, τη Μεθώνη, το Ναβαρίνο, την Αρκαδιά (Κυπαρισσία) και έφτασε στο Καστέλ Τορνέζε (Χλεμούτσι) κοντά στη Γλαρέντζα (Κυλλήνη). Αναφέρει εδώ τις μεγάλες και εύφορες πεδιάδες που περιβάλλουν το κάστρο, αλλά και τα δάση που είναι πλούσια σε ρουπακιές και αριές, δέντρα από τα οποία παράγεται ξυλεία που χρησιμοποιείται στη ναυπήγηση πλοίων. Φεύγει από εδώ και πηγαίνει στη Πάτρα, στη Βοστίτσα (Αίγιο) και κλείνει τη διαδρομή του με τη Κόρινθο.
Η δεύτερη έκθεση είναι του συνδίκου καταστιχωτή Μαρίνου Μικιέλ και γράφτηκε το Μάιο του 1691. Σύμφωνα με αυτή το διοικητικό κέντρο της Ηλείας είναι η Γλαρέντζα στην οποία υπάγονται 238 χωριά. Η περιοχή αυτή, γράφει ο Μικιέλ, είναι η πιο όμορφη του βασιλείου. Εκτός από τις ορεινές περιοχές, οι οποίες δεν είναι τραχιές, έχει πολλές και εύφορες πεδιάδες και η πιο μεγάλη είναι αυτή της Γαστούνης που έχει μήκος 24 μίλια και πλάτος 11, καλλιεργημένη και ευφορότατη. Εδώ αναφέρει ότι στα μέρη αυτά φαίνονται και τα ίχνη της αρχαίας πόλης Ήλιδας. Άλλες πεδιάδες είναι αυτές του Τζόγια, του Λαμπετίου και του Πύργου. Η καθεμιά από αυτές έχει μήκος 5 μίλια και πλάτος 3-4 μίλια. Όλη η επαρχία ποτίζεται από πολλά ποτάμια ανάμεσα στα οποία το κυριότερο ονομάζεται Κουλούρα (Πηνειός) που διατρέχει τη πεδιάδα της Γαστούνης. Άλλο ποτάμι είναι ο Ροφέας (Αλφειός) που μπορεί στην εκβολή του να δεχθεί πλοία και χρησιμεύει σαν όριο με τη περιφέρεια της Μεσσηνίας. Εδώ ο Μικιέλ αναφέρει την ύπαρξη των ερειπίων του ναού του Ολυμπίου Διός και την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας. Τα προϊόντα που παράγονται είναι : κρασί, τυρί, μέλι, κερί, λινάρι, λιναρόσπορος, καλαμπόκι, ζωοτροφές, βαμβάκι, βελανίδια, δέρματα, μοσχάρια, μικρά ζώα και χοιρινά σε μεγάλη ποσότητα. Υπάρχουν στη περιοχή οι αλυκές των Λεχαινών και της Μουριάς του Πύργου. Επίσης τα ιχθυοτροφεία της Νευρονίτσας, του Προκοπίου, του Κοτυχίου, της Μουριάς, του Καϊάφα και του Ροφέα. Ανάμεσα στις περιφέρειες της Ηλείας και της Αχαΐας υπάρχει ένα δάσος με πουρνάρια που έχει μήκος πάνω από 10 μίλια και πλάτος άλλα τόσα. Αυτό ενώνεται με ένα άλλο με πεύκα που ανήκει στα μοναστήρια του Μεγάλου Σπηλαίου και του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Υπάρχει ένα ακόμη δάσος με πουρνάρια στο Κατάκολο, μήκους 5 μιλίων και πλάτους 2. Από αυτό το δάσος παράγεται ξυλεία που μεταφέρεται στη Ζάκυνθο για τη κατασκευή βαρελιών για σταφίδα. Το διαμέρισμα του Φαναρίου είναι σχεδόν όλο ορεινό και ποτίζεται από το ποταμό Αλφειό. Κοντά στο ιχθυοτροφείο του Καϊάφα υπάρχει ένα δάσος με άγρια πεύκα, μήκους 7-8 μιλίων κοντά στην ακτή της θάλασσας.
Η Τρίτη έκθεση συντάχτηκε από το δεύτερο σύνδικο καταστιχωτή Δομήνικο Γρίττη πάλι το 1691. Αυτός επικεντρώνει το ενδιαφέρον του κυρίως στις φορολογικές υποθέσεις λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των κατοίκων στις διάφορες διοικήσεις και τις ασχολίες τους. Η κύρια απασχόληση βέβαια είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Επισημαίνει ότι η υγρασία που επικρατεί σε διάφορες πεδιάδες, μεταξύ των οποίων και οι παραθαλάσσιες του Φαναρίου, βοηθάει στη παραγωγή νίτρου από τη κοπριά των ζώων. Παρατηρεί ότι τα δάση είναι πλούσια σε βελανιδιές, πεύκα και πουρνάρια και προτείνει την ελεγχόμενη υλοτομία. Για τη γεωργία προτείνει τη κατάτμηση της καλλιεργούμενης γης σε τρία κομμάτια αντί για δύο. Στο πρώτο κομμάτι θα γίνεται σπορά πρωτευόντων δημητριακών, στο δεύτερο κατώτερων δημητριακών και στο τρίτο τίποτα για αγρανάπαυση. Την επόμενη χρονιά θα εναλλάσσονται διαδοχικά τα κομμάτια, ώστε κάθε χρόνο δεν θα μένει το μισό χωράφι ακαλλιέργητο αλλά μόνο το ένα τρίτο. Παράλληλα εισηγείται τη λίπανση των γαιών και τη διάνοιξη τάφρων για να διοχετεύονται τα νερά.
Η τέταρτη έκθεση είναι του προνοητή Θαδδαίου Γραδενίγου και γράφτηκε το Μάρτιο και τον Απρίλιο του 1692. Η Ηλεία ήταν μια από τις 6 περιφέρειες της Πελοποννήσου εκείνη τη περίοδο. Αργότερα χωρίστηκε το «βασίλειο του Μοριά» σε 4 περιφέρειες με την Ηλεία να υπάγεται στη περιφέρεια της Αχαΐας και το διαμέρισμα του Φαναρίου στη περιφέρεια της Μεσσηνίας. Σύμφωνα με την έκθεση, το μοναδικό στρατόπεδο στη περιοχή ήταν το Καστέλ Τορνέζε (Χλεμούτσι). Ο Γραδενίγος δεν αναφέρει κάποιο λιμάνι στην Ηλεία ικανό να δεχθεί πολλά πολεμικά και εμπορικά πλοία όπως συμβαίνει σε άλλα μέρη. Προτείνει για τη περιοχή της Γλαρέντζας να διευθετηθούν με δημόσια έργα τα μέρη που πλημμυρίζουν με νερό ώστε να αυξηθεί η παραγωγή του λιναριού. Για τον Αλφειό αναφέρει ότι επειδή είναι αδύνατη η κατασκευή γέφυρας και επειδή ένα μονόξυλο από σκαμμένο κορμό πλατάνου δεν είναι ούτε επαρκές ούτε ασφαλές, προτείνει την εγκατάσταση σταθμού πορθμείου με βάρκες κατά το ιταλικό σύστημα.
Η Πέμπτη έκθεση είναι του Αντωνίου Μολίν γραμμένη το Μάιο του 1693. Ο βενετός αυτός αξιωματούχος είχε αναλάβει τη διοίκηση του νότιου μέρους της Πελοποννήσου. Αναφέρει το στρατόπεδο του Νέου Ναβαρίνου και λέγει ότι η δικαιοδοσία του φρουρίου αυτού φτάνει μέχρι τις όχθες του Αλφειού και έχει διαιρεθεί σε τρία διαμερίσματα. Το ένα από αυτά είναι το διαμέρισμα του Φαναρίου που εκτείνεται από το ποταμό της Νέδας μέχρι τον Αλφειό και είναι περιοχή με γόνιμη γη.