Συνέχεια από την ανάρτηση : Το στάδιο της Αρχαίας Ολυμπίας (1)
Στις αρχές του 5 ου αι. π.χ. το στάδιο έλαβε τη μορφή που έχει σήμερα και μετατοπίσθηκε 82 μέτρα ανατολικότερα και 7 μέτρα προς τα βόρεια, οπότε δημιουργήθηκαν τεχνητά πρανή για τους θεατές σε όλες τις πλευρές του. Στα μέσα του 4 ου αι. π.χ. κατασκευάστηκε η στοά της Ηχούς, οπότε το στάδιο απομονώθηκε από την ιερή Άλτη καθώς οι αγώνες είχαν χάσει τον καθαρά θρησκευτικό τους χαρακτήρα και αποτελούσαν γεγονός περισσότερο αθλητικό και κοσμικό.


Οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονταν κάθε 4 χρόνια, προς τιμή του Δία, και ήταν γνωστοί με το όνομα “Ολύμπια”. Σύμφωνα με μυθολογικές αναφορές οι αγώνες διοργανώθηκαν για πρώτη φορά όταν οι πέντε αδερφοί Ιδαίοι Δάκτυλοι ή Κουρήτες ήρθαν από τη Κρήτη στην Ολυμπία και τότε ο μεγαλύτερος από αυτούς ο Ηρακλής έβαλε τους αδελφούς του να τρέξουν και τίμησε το νικητή με στεφάνι αγριελιάς. Σύμφωνα με άλλες παραδόσεις , αγώνες επίσης διοργανώθηκαν από πολλούς βασιλείς των Ηλείων (Αέθλιος, Ενδυμίων κ.α.), από τον ήρωα Ηρακλή αλλά και τον Πέλοπα ο οποίος τέλεσε αγώνες προς τιμή του Δία. Με τη πάροδο του χρόνου οι αγώνες ξεχάστηκαν και το 776 π.χ. ο βασιλιάς των Ηλείων Ίφιτος τους αναδιοργανώνει και μαζί με τους δύο βασιλείς, το Λυκούργο της Σπάρτης και το Κλεισθένη της Πίσας, συνάπτει την ιερή εκεχειρία και θεσμοθετήθηκε τότε κάθε εχθροπραξία και πόλεμος μεταξύ των ελληνικών πόλεων έπρεπε να σταματά όσο διαρκούσαν οι αγώνες της Ολυμπίας. Η συμφωνία αυτή ήταν δεσμευτική όχι μόνο για τους Σπαρτιάτες και τους Ηλείους αλλά και για το πανελλήνιο. Στη πρώτη Ολυμπιάδα του 776 π.χ. αναδείχθηκε σταδιονίκης ο Κόροιβος από την Ηλεία. Στο διάστημα από το 776 π.χ. έως το 393 μ.χ. διοργανώθηκαν συνολικά 293 Ολυμπιάδες.


Αρχικά η εποπτεία των αγώνων ανήκε στη γειτονική πόλη Πίσα, αλλά αργότερα ανέλαβε η Ήλιδα η οποία θέσπισε κανονισμούς, για την εύρυθμη διεξαγωγή τους, που ήταν σεβαστοί από όλους τους Έλληνες. Η διεξαγωγή των αγώνων είχε ανατεθεί σε 10 Ηλείους πολίτες, τους ελλανοδίκες, οι οποίοι έκριναν με δικαιοσύνη τους αθλητές, απένεμαν τα έπαθλα στους νικητές και τιμωρούσαν τους παραβάτες. Στην Ήλιδα οφείλουν να διαμένουν οι αθλητές που θα λάβουν μέρος στους αγώνες, μαζί με τους συνοδούς τους, για διάστημα ενός ή και δύο μηνών πριν μεταβούν στην Ολυμπία, ώστε να προετοιμαστούν για τους αγώνες, να ενημερωθούν για τους κανονισμούς και να καταταχθούν, μετά από δοκιμασία, κατά ηλικία και κατηγορία αθλημάτων. Οι αγώνες διεξάγονταν Ιούλιο ή Αύγουστο και ξεκινούσαν με μία πομπή που άρχιζε από την Ήλιδα και κατέληγε στην Ολυμπία, μέσω της πεδινής ιεράς οδού και με τη καθοδήγηση των ελλανοδικών. Από το 472 π.χ. οι αγώνες διαρκούσαν πέντε ημέρες. Τη πρώτη ημέρα γινόταν στο Βουλευτήριο η ορκωμοσία των αθλητών και τη τελευταία στο πρόδομο του ναού του Δία, η τελετή απονομής των επάθλων. Το έπαθλο για το νικητή ήταν ένα στεφάνι αγριελιάς, αλλά είχε και το δικαίωμα να αφιερώνει το άγαλμά του στον ιερό περίβολο της Άλτης. Το πραγματικό όμως βραβείο για τους αθλητές ήταν η δόξα, η φήμη και η ιστορική αθανασία.



Μετά την υποταγή της Ελλάδας στους Ρωμαίους το 146 π.χ., οι Ολυμπιακοί Αγώνες συνεχίστηκαν για πολλούς ακόμη αιώνες. Κατά τη περίοδο αυτή οι Ρωμαίοι είχαν το δικαίωμα να συμμετέχουν στους αγώνες και έτσι πολλοί αυτοκράτορες και αξιωματούχοι της Ρώμης αναδείχτηκαν Ολυμπιονίκες. Το 393 μ.χ. οι αγώνες τελέστηκαν για τελευταία φορά και το 394 μ.χ. καταργήθηκαν με διάταγμα του Θεοδοσίου του Α’. Το 426 μ.χ. με διάταγμα του Θεοδοσίου του Β’ πυρπολήθηκε ο ναός του Δία.


